Topsport: balanceren op een zeer dunne koord!

De voorbije week was een spannende week maar ook eentje met up en downs. Immers, voor verschillende atleten die ik begeleid was het hun piekmoment; ze hadden hun grote wedstrijd waar ze heel het jaar naar gewerkt hebben. Ik leef enorm met hen mee en volg ze zo goed ik kan. Zo ook het WK zwemmen. Met o.a. Pieter Timmers en Kimberly Buys. Kimberly, een topvrouw maar voornamelijk een zwemster met een ijzeren discipline. En ik heb de eer er al 11 jaar mee samen te werken! En nu 7de van de wereld op de 50 m vlinder! Wow!!

Flashback: oktober 2016 net na de Olympische Spelen. Teamoverleg. Coach Gaastra maakt de bedenking dat hij totaal iets anders wil proberen met Kimberly. “Als we blijven doorgaan met het huidige blijven we stilstaan! “ hoor ik hem nog zeggen op de typische Gaastra manier. “Konden we de voeding niet periodiseren?” vroeg hij, “een train low periode inlassen en vetmassa verliezen?” Immers, het wordt steeds duidelijker dat trainingsadaptaties, kan worden versterkt of verminderd met voeding. (Jeukendrup 2017)

De nieuwe aanpak lag voornamelijk in mijn vakgebied en mijn goedkeuring was hier van belang. Kon Kimberly gewicht verliezen in vnl. vetmassa, coach Gaastra dacht aan een 5-tal kg? Ja, ik zag zeker mogelijkheden in het periodiseren van de voeding maar wist dat dit een enorme drempel ging worden voor Kimberly. Je moet namelijk weten dat we op gebied van voeding samen al heel wat watertjes hebben door zwommen; periodes van bulken, periodes van afvallen, periodes ter voorkoming van hypo’s, periodes van zeker voldoende te eten om zeker geen gewicht te verliezen enz. En nu zou ze een kleine 5kg moeten afvallen zonder al teveel verlies van spiermassa. Mentaal was dit een enorme stap voor Kimberly, vnl. haar angst voor hypo’s en haar verminderde trainingsuren verlamde haar. “Kimberly wil altijd voelen dat ze getraind heeft, een echt trainingspaard” merkte Gaastra terloops nog op. In team werd wel beslist dat Kimberly zelf het startsein moest geven! Maar mede door topsportpsycholoog Jeroen werden alle obstakels overwonnen.

In januari 2017 was ze er klaar voor! We hebben haar voeding afgebouwd door eerst haar voeding eiwitrijker te maken met éénzelfde kcal-inname. De tweede stap was een verlaging van de kilocalorieën met vnl. een verlaging, en op sommige momenten het weglaten, van de koolhydraten. Uiteraard werden de trainingen ook aangepast; met een lege tank kan je immers niet 2 keer per dag vele kilometers zwemmen! En 2 maal per week een nuchtere ochtendloop om de vetverbranding te stimuleren. Daarnaast lag er altijd een koolhydraatrijke snack voor haar klaar naast het zwembad om het hypogevoel te voorkomen. Met argusogen werd ze door heel het team opgevolgd. Gelukkig helpt de huidige technologie ons hierbij, er is heel wat ge-whatsappt in deze periode ! Maar we zagen al snel dat Kimberly er goed op reageerde; geen inboeting wat betreft explosiviteit (dit was onze grootste zorg! ) en ook haar gewicht ging geleidelijk omlaag. In april zagen we dat het goed was en ze kon gaan “proefdraaien” op een aantal wedstrijden. Tijd om haar voeding opnieuw aan te passen met meer koolhydraten de dagen voor en tijdens de wedstrijden. En het proefdraaien verliep goed!! Verbetering van tijden en ze voelde zich in topvorm! Met een complete bevestiging in mei op het Belgisch Kampioenschap met verschillende nieuwe Belgische records. Ze was er klaar voor! De verwachtingen voor het WK Boedapest waren groot!

Tot een paar weken voor het WK, verontrustende berichtjes. Haar gewicht was moeilijk te houden, en wat in de taperperiode? Een groot dilemma voor me; opnieuw haar energie-inname en dus koolhydraten beetje verlagen of 1 tot 2 kg gewicht winnen. Dat laatste was voor de coach geen optie! Kimberly zat duidelijk op een dunne grens! Maar dat is topsport! We kozen ervoor om 2 dagen voor haar eerste wedstrijd terug om te switchen naar koolhydraatrijk (60-70EN%) maar met eenzelfde calorische inname. Uit onderzoek blijkt immers dat bij koolhydraat-loading de grootste glycogeen stijging op de eerste dag is. (Bussau et al.; 2002)

En toen kwam haar wedstrijd; de 100m vlinder. Yes, een halve finale maar niet zo vlot zoals gehoopt… en daar is ze dan ook gestrand; op een 16de plaats. Meteen begin je je dan vragen te stellen, niet enkel ik, maar heel het team. s’Avonds telefonisch overleg met coach Gaastra. Hadden we ons misrekend? Hebben we ons toch teveel op het gewicht gefocust waardoor Kimberly waarschijnlijk haar koolhydraat-inname toch heeft beperkt in het hotel? Of misschien te beperkt in calorie-inname? Immers, er zijn andere voedingsmiddelen zoals bijvoorbeeld ontbijtgranen in het hotel met een andere voedingssamenstelling. Of heeft ze de porties mis ingeschat door andere bordjes enz. Of waren 2 dagen koolhydraatrijk te weinig in combinatie met haar koolhydraatarmere voeding van ervoor? Alhoewel haar volgend nummer, de 50m vlinder, korter was en meer steunend op andere energiesystemen, namen we geen risico. Er werd besloten om zowel energie als koolhydraat inname te verhogen.

Ondertussen spookten vele vragen door mijn hoofd. Opnieuw opzoeken in de recentste literatuur. Maar nee, ik kreeg geen antwoord. We zijn met topsport bezig, we probeerden nieuwe zaken uit, en daar is nog maar weinig onderzoek naar gedaan ! En elke wedstrijdsituatie is ook anders. Ook blijkt nogmaals dat individualisatie zeer belangrijk is in topsport! Ondertussen wel geruststellende berichtjes van zowel coach Gaastra als Kimberly. Met een paar dagen later een prachtprestatie van haar er bovenop! 7de van de wereld op de 50m vlinder en een nieuw Belgisch record! En een duim omhoog van de coach; “Zeker ook dankzij jouw hulp, Inge! ” Topsport is balanceren op een zeer dunne koord…..

PS. Inderdaad schrijven werkt therapeutisch